Дунё бўйлаб миллионлаб одамларни короновирусга эмлаш жараёни хавотирга солмоқда: қисқа муддат ичида ишлаб чиқилган короновирус вакциналари хавсизми? Вакцина беморга ёмон таъсир кўрсатиши мумкинми?
Эмлаш сўнг қандай ҳолат зарарсиз деб ҳисобланади?
Инъекция жойи қизариши, шишиб кетиши ёки оғриқ бериши нормаль ҳолат ҳисобланади. Эмлашдан кейин дастлабки уч кун ичида ҳолсизлик ҳис қилинади, ҳарорат кўтарилади, бўғимлар оғрий бошлайди. Ушбу аломатлар бир неча кундан сўнг ўтиб кетади. Бу вакцина танага таъсир кўрсатиб, вирусга қарши иммунитет ҳосил қилаётганидан дарак беради.
Moderna вакцинасининг таъсири
Американинг Модерна компаниясининг mRNA-1273 вактцинаси тадқиқотлари жараёнида эмланганлар шахсларда юқоридаги аломатлар кузатилди. Синалувчиларнинг 9,7 фоизида ҳолсизлик қайд этилиб, бу қисқа давом этди. Озчиликда вакцинага бўлган аллергия, ҳамда ягона ҳолатда юз нервларининг фалажи кузатилди. Бироқ бевосита эмлашга боғлиқ эканлиги исботланмади.
AstraZeneca вакцинасининг таъсири
Британия-швед AstraZeneca компаниясининг вактцинаси тадқиқотлар жараёнида хавли воқеа содир бўлди: эмлашдан сўнг иштирокчиларнинг бирида орқа мия яллиғланишини бошланди. Бир гуруҳ экспертлар бу ҳолат эмлаш билан боғлиқ эмаслигини аниқладилар. AstraZeneca вактцинаси беморларда одатий реакцияларни келтириб чиқарди: инъекция жойида оғриқ, бош ва мушакларнинг зирқираши. Кекса беморларда реакция нисбатан камроқ кузатилди ва юмшоқроқ давом этди.
Россиянинг «Спутник V» вакцинасининг ножўя таъсири
«Спутник V» 2020 йилининг август ойида рўйхатга олиниб, таркибида икки турдаги антивирус rAd26-S и rAd5-S фойдалаилган. Экспертлар Н. Гамалеи номидаги Москва миллий тадқиқот маркази жамоаси томонидан ишлаб чиқарилган шубҳали қарашди. Бунга қарамай, ушбу вакцина орқали нафақат Россия фуқаролари, шунингдек Беларуссия, Бирлашган Араб Амирликлари, Бразилия, Ҳиндистон ва Аргентина каби давлатлари эмланишди.
2-январ куни Россия Федерацияси соғлиқни сақлаш вазири Михаил Муршо Россия ҳудудларига 1,5 миллион вакцина етказиб берилиши, ҳамда 800 мингдан ортиқ киши эмланганлиги ҳақида эълон қилди. Россия Соғлиқни сақлаш вазирлиги маълумотларига кўра, беморларда фақат бош оғриғи ва юқори ҳарорат каби оддий реакцияларни рўйхатга олинган. Аргентинада 32 минг эмланган шахсларнинг фақатгина 317 кишида ҳароратнинг кўтарилиши кузатилган. Оғир аломатлар билан шикоятлар келиб тушмаганига қарамай, РФнинг 52 фоизи маълумотларнинг камлиги туфайли эмланишни рад этишмоқда.
COVID-19 қарши Хитой-ўзбек вакцинаси қандай ножўя аломатларни олиб келиши мумкин?
Маълум бўлишича беморларда ZF-UZ-VAC2001 вакцинаси бўлган таъсири хавли деб топилмади. Ўзбекистон бўйлаб вакцина синовида қатнашган 7 мингдан ошиқ кўнгиллилар орасида жиддий ҳолатлар кузатилмади. Эмлашдан сўнг ҳарорат 37 даражада кўтарилиши ёки инъекция жойида аллергик қизаришлар пайдо бўлиши мумкин.