Bo'lim: СОЛИҚЛАР

Президент Шавкат Мирзиёев aвтомобиль транспортида йўловчилар ташиш фаолиятини тартибга солиш бўйича янги қарорни имзолади.

Унга кўра қуйидаги ўзгаришлар кутиляпти:

• 2022 йил 31 декабргача тажриба тариқасида якка тартибдаги тадбиркорларга 4 та ўриндиқли енгил автотранспортда йўловчи ташиш фаолияти билан шуғулланиш ҳуқуқи берилмоқда.
  Бунда қўйиладиган талаблар:
  • ҳайдовчи 21 ёшга тўлган ва бошқарувида 10 йилдан ортиқ бўлмаган муддатда эксплуатация қилинаётган енгил автомобиль бўлиши
  • техник хизмат кўрсатиш станцияларида ҳар 6 ойда камида бир маротаба техник кўрикдан ўтиши
  • хусусий клиникаларда ёки оилавий поликлиникаларда ойлик тиббий кўрикдан ўтиши керак
  • автотранспорт том қисмига ТAXI таниш белгисини бўлиши
  • тўловни амалга ошириш ҳамда босиб ўтилган йўлни электрон тарзда қайд этиш имкониятини берувчи махсус иловаларга эга мосламалар (уяли телефон, планшет ва бошқалар) билан жиҳозлаш
  • автотранспорт воситасининг приборлар панелида автотранспорт воситаси тўғрисидаги маълумотлар кўрсатилган табличка мавжуд бўлиши лозим
• ЯТТларнинг такси фаолияти билан шуғулланиш учун бошланғич тўлов 690 минг сўм (олдинги тўлов 3 450 минг сўм), ойлик тўлов 425 минг сўм қилиб белгиланди.
• 2021 йил 1 сентябрдан бошлаб ЯТТ сифатида такси фаолияти билан шуғулланиш фақатгина мижозларни излаш бўйича интерактив хизмат кўрсатувчи компаниялар (агрегаторлар Яндекс Такси, MyTaxi кабилар) хизмати орқали амалга оширилади.

Юридик шахсларга тегишли таксилар қуйидаги ҳуқуқларга эга бўладилар:

• тўхташ тақиқланган йўл белгиси амал қилиш ҳудудида, шу жумладан аэропорт ва вокзалларга туташ ҳудудларда тўхтаб, йўловчиларни олиш ва тушириш ҳуқуқи
• аэропорт, темир йўл вокзали, давлат иштирокидаги автовокзал, бозор ва савдо комплексларининг пуллик тўхташ жойларига йўловчиларни олиш ва тушириш учун бепул киришга рухсатга эга бўлидилар
• автобуслар учун ажратилган махсус ҳаракатланиш йўлагида ҳаракатланишга рухсат берилмоқда.

2023 йил 1 январга қадар такси сифатида фойдаланиладиган автотранспорт воситаларининг ранги (“фил суяги” ва сариқ ранглар) ҳамда махсус давлат рақамига (“ТТ” серияли) қўйилган талаблар тўхтатилмоқда.

ЯТТ солиғи қанча?

ЯТТ ёлланма ходимлар учун қандай солиқ тўлайди?

Эндиликда метро, автобус ва йўналишли такси йўловчилари юрган масофасига қараб пул тўлашади

2020 йил августдан 2021 йил январига қадар Ўзбекистонда Қўшимча қиймат солиғи (ҚҚС) билан боғлиқ фирибгарликлар бўйича асоссиз ҳисобга олинган солиқ қиймати 1 трлн сўмга етди.

Ушбу жараён қандай кечмоқда? Баъзи ҳолларда талабгорлар фирибгарлик йўли билан давлат томонидан ҚҚС ни тўловини ундиришмоқчи бўлишмоқда.

2020 йил қишлоқ хўжалиги экспорт қилувчиларининг ҚҚСни қоплаш бўйича талабларини қондириш учун солиқ тўлаш “занжири” ўрганилди. Натижалар ушбу соҳада “бир кунлик фирмалар” фаолият юритганлиги ва уларнинг асосий мақсади олинган суммаларни нақд қилиш эканлигини кўрсатди.

Ҳолатни тушуниш учун келинг мана бу мисолни фараз қилиб кўрайлик: Сурхондарёдаги «А» фирмаси 1 350 млн сўмлик қишлоқ хўжалиги маҳсулотларини экспорт қилган . Хужжатларда кўрсатилишича у Фарғона водийсидан 1 080 млн сўмга маҳсулот, шу жумладан 140,87 млн сўм ҚҚС тўлаб, сотиб олинган. Энди эса фирма ушбу суммани бюджет томонидан қайтаришни сўрамоқда. Бироқ ўрганишлар натижасида Фарғона водийсидан етказиб берувчи фақат қоғозда мавжуд бўлганлигини аниқланди. Ўртада фирибгар фирма давлатга топширилмаган ҚҚС ни ўзлаштириб олади

Нега Солиқ Қўмитаси “обналчиларга” қарши курашни 2021 йилдан бошлади?

Сўнгги 4 йил мобайнида банк орқали қонуний нақдлаштириш ва сўмларни товарларни импорт қилиш учун конвертасия қилиш муаммо эмас эди. Аммо, сўнгги йилларда “кирувчи ҚҚС» солиқларни тўловчилар сони охирги 2 йилда 16 мартага кўпайди.

Солиқ тўовчи бюджетга харидордан ундириладиган “кирувчи ҚҚС” ва ўз етказиб берувчиларига тўланган “чиқувчи” солиқ ўртасидаги фарқни тўлайди. Шу боис, агар “кирувчи” ҚҚС сунъий равишда оширилса, бюджетга камроқ тўлаш мумкин.

Жиддий таҳлилий иш учун инструментга эга бўлиш мақсадида солиқ текширувчилари 2020 йил август ойидан ишга тушган электрон ҳисобварақ-фактура расмийлаштириш тизимига мурожаат этишади.

Ҳозирда ҚҚС билан 110 минг сўмлик товар солиқсиз 100 минг сўмлик товарга қараганда қимматроқ туюлади. Мазкур тизимни такомиллаштириш ва фирибгарликларни олдини олиш учун ҳар қандай қарор қонунга риоя этувчи тадбиркорларнинг манфаатларини ҳисобга олган ҳолда қабул қилинади.

Бундан ташқари, Молия вазирининг фикрига кўра сотишгача бўлган ҳаракатининг бутун занжири соғломлаштириш зарур. Яъни маҳсулотларнинг бир қисмини яширин ишлаб чиқариш ва арзон бозордан импорт қилишни аниқлаштир бўйича ишлар борилиши лозим.

Шу сабаб юкларни ҳисобварақ-фактура ёки юкхатларсиз ташиш, терминаллар ва кассаларсиз савдо қилиш, реализасия қилиш қийматини камайтириб кўрсатиш каби муаммолар бартараф этиш йўлида бир қатор чора-тадбирлар кўрилади.

2021 йил 1 мартдан нималар ўзгаради?

Март ойида қандай кунлар дам олинади?

Регламент Вазирлар Маҳкамасининг 2021 йил 7 январдаги 1-сонли қарори билан тасдиқланган.

Ҳужжат солиқ текширувларининг қуйидаги турларини белгилайди:

• камерал солиқ текшируви;
• жойларда солиқ текшируви;
• аудит текшируви.

Солиқ тўловчилар қуйидаги ҳуқуқларга эгадирлар:

• солиқ органлари вакилларининг текширув билан боғлиқ бўлмаган талабларини бажармаслик;
• шахсан ёки вакил орқали солиқ текширувларида иштирок этиш;
• солиқ текшируви бўйича солиқ органларига тушунтиришлар бериш;
• мониторинг жараёнида олдинги текширув натижаларини тақдим этмаслик;
• экспертга қарши чиқиш ёки экспертни ўзгартиришни сўраш;
• эспертиза даврида мансабдор шахс ёки налог органлари руҳсати билан экспертиза ўтказишда қатнашиш ва изоғлар бериш;
• солиқ текшируви материаллари билан танишиш учун далолатнома олиш;
• солиқ органларининг мансабдор шахслари томонидан амлга оширилган ноқонуний хатти-ҳаракатлари устидан шикоят қилиш;
• солиқ текшируви натижалари бўйича аризада кўрсатилган келишмовчиликни исботлаш учун солиқ маслаҳатчилари ташкилотининг хулосасини тақдим этиш.

Солиқ тўловчи қуйидаги ҳолларда солиқ инспекторларини ўз ҳудудига қўймаслик йўл ҳуқуқига эга:

• агар солиқ текширувини ўтказиш тўғрисидаги буйруқ тўғри расмийлаштирилмаган бўлса ва солиқ тўловчига буйруқнинг нусхаси берилмаган бўлса;
• агар буйруқда инспектор кўрсатилмаган бўлса ёки инспекторнинг расмий гувоҳномани тақдим этилмаса;
• агар текширувлар муддати тугаган ёки бошланмаган бўлса.

Текширувларни ўтказишда солиқ тўловчиларнинг баъзи мажбуриятлари:

• текширишни олиб борувчи мансабдор шахснинг илтимосига биноан электрон ҳисобварақларнинг қоғоз нусҳасини тақдим етиш;
• 10 кун ичида тегишли солиқлар бўйича аниқланган солиқ ҳисоботини ва фарқларни асословчи ҳужжатларни тақдим етиш.

Камерал текшируви

Камерал текширувлар ўтқазиш сабаблари:

• солиқ қонунчилиги бузилганлиги тўғрисида асосларнинг мавжудлигида;
• солиқ тўловчи томонидан тақдим этилган солиқ ҳисоботида хатоларнинг мавжудлигида;
• жисмоний ва юридик шахслардан томонидан солиқ қонунчилиги талабларининг бузилиши тўғрисидаги шикоятларининг мавжудлигида;
• тўланадиган солиқ миқдорининг пасайиши ёки илгари тақдим этилган солиқ ҳисоботларида кўрсатилган зарарлар миқдорининг кўпайиши тўғрисидаги саволларга аниқлик киритувчи солиқ ҳисоботларини тақдим этилганда.

Камерал текширувининг давомийлиги 60 кундан ошмаслиги зарур. Текшириш буйруқ асосида амалга оширилади. Инспектор ҳужжатларни талаб қилиш учун сўров ёнлайди. Ўз навбатида, солиқ тўловчи ҳужжатларни сўров олинган кундан бошлаб 5 кун ичида тақдим этиши шарт. Ҳужжатлар тасдиқланган нусхалар шаклида тақдим этилади. Текшириш натижалари бўйича хулоса тузилади.

Текшириш бўйича талаблар:

Солиқ идораси 2 кун ичида ҳисоботидаги хатоликларни бартараф этиш тўғрисида сўров юборади. Солиқ тўловчи эса сўровномада кўрсатилган ҳужжатларни 10 кун ичида тақдим этиши шарт. Ҳужжатлар солиқ органи томонидан 15 кун ичида кўриб чиқилади.

Aгар солиқ қоидабузарликлари аниқланса, тегишли далолатнома тузилади.

ҚҚС йиғиш учун камерал текширув Вазирлар Маҳкамасининг 2020 йил 14 августдаги 489-сонли қарорига мувофиқ белгиланади.

Стол текшируви натижаларига кўра солиқ органининг қарори устидан юқори турувчи солиқ органига ёки судга шикоят қилиниши мумкин.

Сайтда текшириш

Ўтказиш сабаблари:

солиқ хатарларини бошқариш тизими орқали аниқланган солиқ қонунчилигини бузиш хавфи мавжудлиги;
жисмоний ёки юридик шахсларнинг солиқ ёки валюта қонунчилиги бузилишлари, шу жумладан товарлар ва хизматларнинг асоссиз равишда юқори нархланиши, йўловчиларни автоуловлар билан ташиш билан боғлиқ ноқонуний тадбиркорлик фаолияти тўғрисидаги мурожаатлари;
оммавий ахборот воситаларида солиқ ва валюта бузилишлари тўғрисидаги маълумотларни нашр етиш;
ички аудиторлик текшируви учун қўшимча маълумот олиш зарурати;
валюта операциялари бўйича мониторинг натижалари бўйича солиқ тўловчининг солиқ органларининг талабига биноан ҳужжатлар ёки маълумотларни тақдим етмаслиги;
судлардан, ҳуқуқни муҳофаза қилиш идораларидан, шунингдек бошқа давлат идоралари ва ташкилотларидан солиқ ва валюта бузилишларини кўрсатувчи маълумотларни олиш.

Жойларда текшириш муддати 10 кундан ошмаслиги керак. Бу буюртма асосида амалга оширилади.

Жойларда ўтказилган текшириш натижаларига кўра 2 нусхада далолатнома тузилади. Жойларда текшириш тўғрисидаги ҳисоботнинг нусхаси солиқ тўловчига далолатнома билан танишиб, уни қабул қилиш санасини кўрсатган ҳолда имзолангандан сўнг топширилади.

Солиқ текшируви

У қуйидаги ҳолларда амалга оширилади:

солиқ тўловчи солиқни бузиш хавфи юқори тоифасига киради;
солиқ ҳисоботларини, шу жумладан, стол текшируви натижалари бўйича тасдиқловчи ҳужжатларни тақдим қилмаслик;
ихтиёрий равишда тугатилган юридик шахсларга нисбатан (солиқ бўйича солиқ маслаҳатчиларининг фикри бўлган солиқ тўловчилар бундан мустасно);
солиқ тўловчиларнинг жиноий ишлар бўйича молия-хўжалик фаолияти текшируви доирасида;
якка тартибдаги тадбиркорларнинг тугатилган фаолиятига нисбатан, жисмоний шахсларнинг даромадларидан белгиланган миқдорда солиқ тўлайдиганлар бундан мустасно.

Солиқ текшируви тўғрисида хабар солиқ тўловчига солиқ текшируви бошланишидан камида 30 календар кун олдин юборилади. Aгар солиқ тўлашдан бўйин товлаш аломатлари мавжуд бўлса, солиқ органи Давлат солиқ қўмитаси билан келишилган ҳолда солиқ тўловчини олдиндан огоҳлантирмасдан солиқ текширувини бошлаш ҳуқуқига ега.

Солиқ текшируви муддати 30 кунни ташкил етади, аммо уни 6 ойгача узайтириш мумкин.

Солиқ текшируви пайтида:

ҳудудлар ва биноларни текшириш амалга оширилади;
текшириш учун зарур бўлган ҳужжатлар, шу жумладан учинчи шахсларнинг ҳужжатлари ва маълумотлари сўралади;
ҳужжатлар ва буюмлар қайтариб олинмоқда;
солиқ тўловчининг мол-мулки рўйхатга олинади;

Солиқ текшируви натижалари бўйича 3 нусхада далолатнома тузилади. Далолатнома нусхаси солиқ текшируви тугаганидан кейин 3 иш куни ичида солиқ тўловчига тақдим етилади.

Солиқ тўловчининг далолатномада имзоси унинг солиқ текшируви натижалари билан розилигини билдирмайди. Солиқ тўловчи 10 кун ичида солиқ текшируви натижаларига тасдиқловчи ҳужжатлар илова қилинган ҳолда ўз ёзма еътирозларини тақдим етишга ҳақлидир.

Камерал аудит ва солиқ текшируви Президент ҳузуридаги хўжалик юритувчи субъектларнинг ҳуқуқлари ва қонуний манфаатларини ҳимоя қилиш бўйича Вакилнинг хабарномаси билан амалга оширилади, бундан ташқари, давлат рўйхатидан ўтказмасдан тадбиркорлик фаолиятини амалга ошираётган шахсларнинг текширувлари бундан мустасно.

Россия мигрантларга пенсия тўлаш лойиҳасини кўриб чиқмоқда

Нималарга акциз солиғи солинмайди?

2020 йил 11 декабрда Вазирлар Маҳкамаси томонидан «Маҳаллий давлат ҳокимияти органлари томонидан солиқ тўловчиларнинг солиқ тўлаш муддатларини ўзгартириш тартиби тўғрисида» ги 775-сонли қарори қабул қилинди.

Низом маҳаллий давлат ҳокимияти органлари томонидан

• мол-мулк солиғи;
• ер солиғи
• сув ресурсларидан фойдаланганлик учун солиқ;
• қўшилган қиймат солиғи

тўлашни кечиктириш ёки бўлиб-бўлиб тўлаш имкониятини бериш тартибини белгилайди.

Низом Солиқ Кодексининг 100 ва 101 бетларидаги қуйидаги тартибларга асосланди:

• солиқ тўловчи томонидан солиқ тўлаш муддатини ўзайтириш тўғрисида ариза бериш;
• солиқларни тўлаш муддатларини ўзгартириш тўғрисида маҳаллий давлат ҳокимияти органлари қарори лойиҳасини тақдим тайёрлаш;
• солиқларни тўлаш муддатларини ўзгартириш тўғрисида маҳаллий давлат ҳокимияти органлари томонидан қарор қабул қилиш.

Солиқни тўлашни узайтириш ёки бўлиб тўлаш режаси фақатгина молиявий ҳолати ушбу солиқни ўз вақтида тўлашга имкон бермайдиган шахсларга берилиши мумкин.

Солиқлар кечиктирилаётганинг муҳим асосларидан бири истеъмолчининг товарлари ёки хизматлари мавсумий бўлиши бўлиши мумкин. Шунга асосланиб (ва Солиқ кодексининг 101-моддасига мувофиқ) Низомда мавсумий характерга эга бўлган тармоқлар ва фаолият турлари рўйхати тасдиқланди:

• қишлоқ хўжалиги маҳсулотларини ишлаб чиқариш;
• балиқ овлаш ва балиқ маҳсулотларини ишлаб чиқариш;
• саноат қурилиш материалларини ишлаб чиқариш;
• пишлоқ ва сут маҳсулотларини ишлаб чиқариш;
• узум шаробини ишлаб чиқариш;
• пахта тозалаш саноати;
• ўғитлар ва азотни ўз ичига олган маҳсулотларни ишлаб чиқариш;
• аҳолининг дам олиши ва соғлиғини яхшилашни таъминлаш бўйича хизматлар кўрсатиш;
• уй-жойни иссиқлик билан таъминлаш.

Шунингдек, солиқларни тўлаш муддатини узайтириш имкони ташкилотнинг мавсумий фаолиятдан олинган даромадлари умумий даромаднинг 50 фоизни ташкил етгандагина тақдим этилади.

Энг аввало истеъмолчи солиқ тўлашни кечиктириш, тўлов режаси олиш ёки солиқни тўлашдан бош тортиш тўғрисидаги электрон ариза тўлдиради. Сўнг, Қорақалпоғистон Республикаси Жўқорғи Кенгеси, вилоятлар ва Тошкент шаҳар халқ депутатлари Кенгашлари ваколатли органлари томонидан манфаатдор шахснинг 30 иш куни ичида кўриб чиқилиб, тешили қарор қабул қилинади.

Ушбу қарор қабул қилиниши билан Вазирлар Маҳкамасининг 2019 йил 25 ноябрдаги 951-сонли «Маҳаллий давлат ҳокимияти органлари томонидан юридик шахсларнинг мол-мулк солиғи, ер солиғи ва ягона ер солиғи бўйича тўловларни тўлаш муддатини узайтириш тартиби тўғрисидаги низомни тасдиқлаш тўғрисида» ги қарори ўз кучини йўқотади.

Кимларга коммунал тўловлар бўйича имтиёзлар ажратилади?

Деҳқон хўжаликлари учун ягона солиқ ставкаси белгиланди

Жисмоний шахснинг қандай даромадларига солиқ солинмайди

Яқинда президентнинг “Ресурс солиқлари ва мол-мулк солиғини янада такомиллаштириш тўғрисида”ги фармони қабул қилинди.

Ҳужжатда бир қатор янгиликларни жорий этиш назарда тутилган. Энг аввало, маҳаллий давлат ҳокимияти органларига ер солиғи ставкаларини (қишлоқ хўжалигига мўлжалланган ерлардан ташқари) белгилаш ҳуқуқи берилади.

Бундан ташқари, кўчмас мулк объектлари учун мол-мулк солиғи ва ер солиғини ҳисоблаш тизими икки босқичда амалга оширилади:

• 2021-2023 йилларда кўчмас мулк бўлган турар жой фонди объектлари, яъни квартиралар, якка тартибдаги уй-жойлар, дала ҳовлилар, шунингдек ушбу объектлар эгаллаб турган ер участкаларига;

• 2022-2024 йилларда яшаш учун мўлжалланмаган алоҳида кўчмас мулк объектлари, шунингдек ушбу объектлар эгаллаб турган ер участкаларига.

Қуйидагилар орқали ер ва сув ресурсларидан, ер қаъри қазилмаларидан фойдаланиш самарадорлиги оширилиши режалаштирилмоқда:

• қишлоқ хўжалигига мўлжалланган ерлар учун солиқ солишнинг ягона тартиби жорий этиш;

• коммунал хизматлар кўрсатувчи корхоналарга сув ресурсларидан фойдаланганлик учун солиқ ставкаларини сақлаб қолиш;

• қишлоқ хўжалиги ерларини суғориш қисми ва балиқ етиштириш, шу жумладан деҳқон хўжаликлари сув ҳажми бўйича 1 куб метр учун 40 сўм миқдорида ягона солиқ ставкаси белгилаш.

Жисмоний шахсларнинг мол-мулкига солинадиган солиқнинг суммаси 2020 йил учун ҳисобланган солиқ суммасининг 1,3 баробаридан ошмаслиги керак.

Эндиликда, фойдали қазилмалар захираси ҳаракати тўғрисидаги ва ер қаъридан фойдаланганлик учун солиқ бўйича йиллик ҳисоботлари электрон шаклда тақдим этиш тартиби белгиланади.

Фармонда Солиқ кодексига ўзгартириш ва қўшимчалар киритиш ҳам назарда тутилган. Кўчмас мулк объектларини солиққа тортишнинг янги тизимини жорий этиш режалаштирилмоқда. Бу халқаро молия институтлари ва хорижий экспертларни жалб қилган ҳолда вазирлик ва идоралар ҳамкорлигида амалга оширилади.

Солиқ янгиликлари билан бу ерда танишинг

Президент Шавкат Мирзиёевнинг «Ўзбекистон Республикасининг айрим қонун ҳужжатларига ўзгартиш ва қўшимчалар киритиш тўғрисида» ги қонуннинг солиқдан озод қилиш бандига айрим қўшимчлар қилинди.

Энг аввало, даромаднинг фоиз кўринишида солиғи тўғрисидаги мақолага қўшимчалар киритилди:

• Ўзбекистоннинг нотижорат ва бюджет ташкилотларига резидент-юридик шахслар томонидан жойлаштирилган омонат фоизлари ставка бўйича солиққа тортилади ва истеъмолчи бюжети аниқланган пайтда ҳисобдан ечиб олинади.

Умумий даромадга киритилмаган даромадлар ўзгартиришлари қуйидагилардан иборат:

• Жисмоний шахсларнинг умумий даромадлари таркибига қонунда белгиланган нафақалар, давлат пенсиялари киритилмайди, вақтидан олдин ногиронлик нафақалари бундан мустасно (касал оила аъзосига ғамхўрлик қилиш учун нафақалар ҳам).

Умумий даромадга киритилмаган даромадлар тўғрисидаги модданинг янги бандини қаршилаймиз:

• Жисмоний шахсларнинг даромадларига Ўзбекистон Республикаси Президентининг қарори билан фуқароларнинг ўзини ўзи бошқариш органлари, касаба уюшмалари, хайрия, атроф-муҳитни муҳофаза қилиш жамғармалари ва бошқа корхоналар томонидан ажратилган маблағлар киритилайди:
  • Низомда назарда тутилган тадбирлар доирасида бажарилган ишлар ва кўрсатилган хизматлар;
  • Даволаш ва тиббий хизматларнинг нархи, ногиронларнинг профилактикаси ва реабилитацияси учун техник жиҳозларни сотиб олишга сарфланган миқдор;
  • Шахснинг манфаатлари учун етказиб берувчидан товар ва хизматларни сотиб олиш суммаси;
  • Қўллаб-қувватлаш ҳайриялар шакллари (нақд пулдан ташқари).

Солиқ солинмайдиган даромадлар тўғрисидаги модданинг янги банди билан танишинг:

• Солиғ даври мобайнида жисмоний шахсларга ажратилган қуйидаги ёрдам турлари учун (умумий миқдори 15 миллион сўмдан ошмаган ҳолатда) солиқ талаб қилинмайди:
  • фуқароларнинг ўзини ўзи бошқариш органлари, касаба уюшмалари, хайрия ва атроф-муҳитни муҳофаза қилиш фондлари томонидан солиқ тўловчиларга бериладиган нафақалар, шунингдек пул маблағлари кўринишидаги бошқа ёрдам турлари.

Якка тартибдаги тадбиркорларнинг ходимларни ёллаш, уларнинг даромадларидан ижтимоий солиқ тўлаш тартиби ва уларни солиқ ҳисоботида акс эттириш тўрисидаги каби саволларга жавоблар ва уларга изоҳлар билан қуйида танишинг:

Агар ёлланган ходимлар солиқни қатъий белгиланган миқдорда тўлашни танлашган бўлса, уни бюджетга ким тўлаши керак – ходимларми ёки ЯТТ?

Товарлар ва хизматлар реалилизацияси 100 млн. сўмдан ошмайдиган ЯТТ ва уларда хизмат кўрсатаётган жисмоний шахслар СКнинг 385-моддаси 2-3-қисмларига мувофиқ солиқни тўлашнинг қуйидаги турларини танлаш ҳуқуқига эгалар:

• қатъий белгилан миқдорда – СКнинг 392-моддасида белгиланган тартибда;
• Жами йиллик даромади тўғрисидаги декларация асосида – СКнинг 397-моддасида белгиланган тартибда.

Иш берувчи қонун ҳужжатларида назарда тутилган тартибда ходим учун солиқни қатъий белгиланган миқдорда ва ижтимоий солиқни тўлаш мажбуриятини олади

Ёлланган ходимлар солиқни қатъий белгиланган миқдорда қандай суммада тўлайдилар?

Хусусий тадбиркор ва унинг ёлланган ходими ўртасида тузилган Меҳнат шартномасининг 9.1-бандига асосан иш берувчи ходим учун қатъий белгиланган солиқни ва ягона ижтимоий тўловни қонунчиликда назарда тутилган миқдорда ва тартибда тўлаш мажбуриятини олади. Бу мажбурият «Хусусий тадбиркорлар томонидан ходимларни ёллаган ҳолда тадбиркорлик фаолиятини амалга ошириш тартиби тўғрисида» Низомда 2-илова билан тасдиқланган.

Президентнинг 14.07.2018 йилдаги “Аҳоли бандлигини таъминлаш борасидаги ишларни такомиллаштириш ва самарадорлигини ошириш чора-тадбирлари тўғрисида” ПҚ-3856-сон қарорининг 7-банди билан белгиланишича, якка тартибдаги тадбиркорлар ҳар бир ёлланган ходимга тўланадиган қатъий белгиланган солиқни тўлашдан озод этилади.

ЯТТ ўзининг ва ёлланган ходимларнинг қатъий белгиланган солиқ бўйича ҳисоботларини тақдим этиши керакми?

Якка тартибдаги тадбиркор (оилавий тадбиркорлик субъекти) ўз фаолияти тўғрисидаги ҳисоботни тақдим этади, бироқ қатъий белгиланган солиқ бўйича солиқ ҳисоботини тақдим этмайди.